1. Zo stop je makkelijk met vliegen 

Lisanne Boersma maakte in 2018 haar laatste vliegreis en besloot helemaal niet meer te vliegen.  

“De laatste reis was onze huwelijksreis naar Peru en we vonden ze daarom ‘geoorloofd’. Mijn oom heeft ons zes kleine boompjes cadeau gegeven die we op bijzondere plekken plantten.  Zoals de locatie waar we trouwden. ‘Als al die boompjes vijftig jaar blijven staan, compenseer je je vliegreis naar Peru’, zei hij erbij.  

Toch voelde de reis niet helemaal goed. Je komt voor de mooie natuur, terwijl je er door je vliegreis tegelijkertijd aan bijdraagt diezelfde natuur te vernietigen. Daarbij reis je in het land uren en uren van de ene naar de andere plek. Dat is alsof je in Europa in één vakantie naar Spanje én Griekenland zou gaan. Dus werd het voor ons de laatste vliegreis. Ik houd van wandelen en er zijn zoveel plekken in Europa die je kunt ontdekken.

Europa 

Onze recentste vakantie - en meteen ook een van onze mooiste reizen -  was een huttentocht in de Écrins, in de Franse Alpen. Dat is wel echt voor wandelliefhebbers. Hier zie je ook gletsjers, maar dan dichter bij huis dan in Peru. Eén dag reizen en je bent er. Met de trein zijn er talloze leuke uitstapjes te bedenken. Schotland staat nog op het lijstje, net als Polen. 

Meer treinen 

Het spoornet in Europa breidt steeds verder uit. Zo is er  een nachttrein naar Wenen bijgekomen. Het is goed om minder in bestemmingen te denken en je meer te laten sturen door het aanbod. Ik neem nu meer tijd om te ontdekken waar je allemaal heen kunt reizen met de trein. Bijvoorbeeld met boeken als ‘80 duurzame reizen’ van Lonely Planet. Steek er  wat tijd in, dat maakt het extra leuk. En tijdens het reizen zelf zie je ook plekken die je anders niet zou zien. 

Andere culturen 

Ik woonde een halfjaar in India en voor mijn afstudeeronderzoek heb ik langere tijd in Indonesië gezeten. Voor zo’n ervaring zou ik misschien ooit nog willen vliegen. Maar dan ga ik heel bewust voor een langere tijd ergens heen. In het dagelijks leven hoef ik die andere culturen niet te missen. Het mooie is dat je die in je eigen stad ook kunt ontdekken. In de stad waar ik woon, vind je al zoveel verschillende nationaliteiten. Je kunt Eritrese koffieavonden meemaken of dabkedansen met Syriërs. En omdat het je stadsgenoten zijn, leer je de mensen ook nog eens beter kennen dan wanneer je rondreist.”  

2. Zo vind je tweedehands kleding 

Caroline van Bunnik hield van shoppen. Toch kocht ze al bijna twee jaar geen  nieuw kledingstuk. Ze koopt wel tweedehands. Hoe kun je als modeliefhebber op dieet?  

“Ik maak er een sport van. Ik kocht altijd veel nieuwe kleding, maar opeens bedacht ik dat dat helemaal niet nodig is. Ik koop nog wel tweedehands maar als ik iets koop, moet ik ook iets wegdoen. Hierdoor spaar ik veel geld uit.   Ik let erop dat ik wel goede merken koop die lang meegaan en als het kan ook duurzaam zijn. Ik ga geen tweedehands kleding van lage kwaliteit kopen.  

Het kostte me niet eens zoveel moeite. Als ik nu eens door de stad wandel, denk ik: kocht ik hier altijd kleding?

3. Waarom vaker plantaardig eten niet zo ingewikkeld is 

Wyke Potjer  eet nu zo’n vier jaar veganistisch. We zijn benieuwd hoe moeilijk dit is, zekerook voor wie vaker plantaardig wil eten.  

“Toen ik vegetariër werd, was dat vanwege het dierenleed. Vegan eten vond ik toen een beetje overdreven, want voor zuivel of eieren hoefden geen dieren dood. Maar toen ik heel jonge kalfjes in een box zag op een boerderij, weggehaald bij hun moeder, veranderde dat. Daar wilde ik niet aan meewerken.  

Wat helpt is niet te streng zijn voor jezelf. Ik ging het in eerste instantie voor een maand uitproberen, maar zei ook tegen mezelf: ‘Als je graag een broodje kaas wilt, eet het gewoon’. Ik stond een keer in de winkel en ik had ontzettend zin in kaas. Ik besloot het te kopen,aar moest eerst nog een ander boodschapje doen. Eenmaal thuisn zag ik dat ik de kaas niet had gekocht.  Vergeten. Zo belangrijk vond ik het dus ook weer niet.  

Na die maand kwam er nog een maand en intussen houd ik het al vier jaar vol. Ik houd nog steeds de optie open om dat broodje kaas te eten als ik er echt zin in heb. Van te voren dacht ik dat ik kaas niet zou kunnen weerstaan. Nooit meer is heel heftig. Daarom denk ik dat het juist helpt niet te streng te zijn en het toe te laten als je ergens echt zin in hebt. 

Anders koken 

Gemiddeld heeft een mens zo’n tien tot vijftien recepten in zijn repertoire zitten om op terug te vallen. Dat verdwijnt ineens als je vegan wordt, want dan heb je een nieuw repertoire nodig. Je moet anders leren koken en houdt mensen misschien tegen. Maak er daarom een sport van om nieuwe recepten uit te proberen en te ontdekken wat je lekker vindt. In het begin was ik veel ingrediënten aan het bekijken in de supermarkt, maar al snel weet je wat je wel en niet kunt eten. En waar goede vervangers voor zijn, zoals voor koekjes en chocola.  

Er zijn allerlei producten die ik niet kende. Denk maar aan vulkaanzout om te strooien op roerei gemaakt van tofu. Dit zout bootst de geur van ei na. Strooi er een beetje kurkuma overheen en de kleur klopt ook nog eens. Ik ben ook nog niet klaar met ontdekken, ik weet nog niet hoe ik een lekkere quiche kan maken.  

Mentaliteitsverandering

Kaas blijft moeilijk, maar dat is volop in ontwikkeling. Lekkere veganistische kazen kosten wel wat. Soms trakteer ik mezelf op vegan camembert, voor in  witloofsalade. Ja, het is duurder en vraagt  een mentaliteitsverandering. Je hebt het niet elke dag nodig. Het is te vergelijken met mode: we moeten eraan wennen niet elke keer nieuwe kleding kopen.

Mensen vragen zich af of ze genoeg vitaminen binnenkrijgen, maar dat is niet zo moeilijk. Als je veganistische voedingspatroon voor meer dan de helft uit groente en fruit bestaat, hoef je eigenlijk alleen B12 en D3 bij in te nemen. Als je al vegetarisch eet, let je  al op het eten van voldoende peulvruchten. En eiwitten krijgen we eerder te veel dan te weinig binnen.  

Veganistisch eten kan juist goed voor je zijn. Want als je veel groente en fruit eet, krijg je meer gezonde vezels binnen. Mensen denken vaak ten onrechte dat ze die vezels uit bruin brood moeten halen. Mijn tip: varieer veel met groente en doe verschillende soorten groente in een gerecht. 

Neem de tijd 

De lockdown hielp me om meer te ontdekken. Omdat ik thuis werk, neem ik nu vaak 's middags tijd om warm te eten. Daarvoor pauzeer ik een uur en dat is dan meteen een mindful moment voor mezelf. En rijst en groente verteert veel makkelijker dan vlees of zuivel, dus je zit niet met een vol gevoel achter je bureau. Dat is sowieso fijn. Vegan eten kost je lichaam minder energie om te verteren. Mijn darmen zijn ook rustiger geworden sinds ik zo eet. Ik voel me energieker.